Balinese saka kalender

In Bali ligt de jaartelling 78 jaar voor die van ons. Ze hebben namelijk een andere kalender. Hun twaalf maanden bestaan uit ieder 30 dagen. Bij iedere volle maan begint een nieuwe maand. Ik heb van de week de jaarwisseling hier meegemaakt.

Zondag 26-3-2017 sejati

Voorafgaand aan de jaarwisseling hebben ze een bidceremonie op het strand. Heel Bali heeft die ceremonie alleen niet op dezelfde dag. Deze omgeving heeft het dus op de zondag voor de jaarwisseling. Om 3 uur reden we naar het strand. Iedereen uit de omgeving van Keramas en Gianyar reed naar het strand dus het was een hele optocht. We hadden allemaal een sarong aan en de lokale mensen droegen daarop de traditionele kleding. Ik moet wel zeggen dat scooter rijden met een sarong nog wel te doen is, maar achterop zitten met een lange strakke rok haast onmogelijk is. De mensen hier zitten in dat geval altijd met de benen aan een kant, maar dat hebben wij maar niet gedaan, je evenwicht verliezen op de highway lijkt me niet heel handig.

De bidceremonie heet sejati. Iedereen in Bali doet die ceremonie voor het nieuwe jaar begint, alleen niet op dezelfde dag. Zondag was het voor de mensen uit Keramas en Gianyar zo ver. De mensen hier vinden het bevoorrecht dat ze de dag voor silence day de ceremonie hebben. Zo hebben ze drie dagen op rij ‘feest’. Ze vinden dat ze de beste dag hebben omdat het zo mooi aansluit.

Op het strand was het ongelooflijk druk. Duizenden mensen zaten allemaal met hun gezicht richting de offertafel. Iedereen in traditionele kleding. En de mensen waren zo geduldig. De ceremonie begon uiteindelijk pas om kwart over 6, het liep wat uit. Iedereen bleef zitten, zelfs de allerkleinste kinderen hielden hun gemak.

Omdat het zo lang duurde voor de ceremonie begon, zijn we een beetje rond gaan lopen over het terrein. Ook hebben we de tempel bezocht, na Indira en Novi ervan verzekerd te hebben dat niemand van de groep ongesteld was.

Daarna zijn we bij de andere mensen gaan zitten. We zaten achteraan dus we konden niet echt iets zien, maar dat was niet zo erg. Eerst werden we besprenkeld met ‘holy whater’. Als je het heilige water wilt ontvangen moet je je handen open naast je houden. Daarna werden er rookstokjes aangestoken, een beetje te vergelijken met wierrook maar dan stinkt het niet zo erg. Vervolgens worden de bloemen verdeeld, die iedereen zelf heeft meegenomen. En dan begint de priester iets te vertellen waar ik dus geen bal van begrijp. Het ging erom dat je bidt voor bepaalde dingen. Je pakt een bloem, haalt die door de rook om te zuiveren, doet hem tussen je handen en houdt hem omhoog. Vervolgens bidt je voor datgene wat omgeroepen is. Dat waren dingen als voor de god van de zon, god van de liefde, eerstgeborene enz. Wanneer het belletje klonk deed je de bloem in je haar en pakte de volgende. Je luisterde voor wat er gebeden werd, doet de bloem door de rook, klemt hem tussen je handen en wacht weer tot het belletje klinkt. Dit ritueel werd zo’n 6 keer herhaald en mijn haar zat vol met bloemen.

Na het ritueel zijn we weer naar het Slukat gegaan. Omdat een heleboel mensen op dezelfde tijd vertrekken is het lastig om eruit te komen met de scooter, maar het is gelukt.

27-3-2017 ogoh ogoh parade

Het is oudejaarsdag in Bali. Morgen begint het nieuwe jaar en om ervoor te zorgen dat dat goed verloopt moeten alle kwade demonen verjaagd worden. Die verjaging doen ze in de vorm van een parade. Iedere gemeenschap heeft een groot beeld gemaakt met een kwaadaardig persoon erop. ’s Middags zijn het voornamelijk kinderen die met die beelden sjouwen en ’s avonds waren het volwassenen of oudere kinderen. Zo’n beeld weegt best wel een paar kilo dus is het noodzakelijk dat hij wordt gedragen door een heleboel mensen. Ik denk dat het rond de 30 of 40 mensen zijn die het beeld dragen. Op het eind van de parade is het de bedoeling dat het beeld kapot gaat zodat de demonen verjaagd worden. Wat ze dan doen is het ding heen en weer schudden, laten vallen, rondjes mee rennen. En daarna gaan ze het verbranden. Een beetje zonde voor al dat harde werk als je het mij vraagt maar dat is wat ze hier doen.

De parade die ’s avonds plaats vindt is ook per gemeenschap. Hier gaat het echter niet alleen om het beeld laten zien maar echt om een show geven. Iedere gemeenschap heeft een half uur. Wat ze dan doen is een verhaal vertellen in de vorm van Balinese dans met zwaar opgemaakte meisjes die een zware kroon op hun hoofd hebben. Aan het einde van de dans rennen ze op het beeld af om het te verjagen. Vervolgens komt het beeld in beeld en proberen ze die kapot te maken. Het was heel gaaf om zoiets mee te maken.

Het deed me een beetje denken aan een carnavalsoptocht maar dan warmer. Er waren zoveel mensen en op het moment dat het beeld erlangs moest, moest iedereen naar achter waardoor ik bijna geplet werd steeds. De Balinese dans kon ik niet eens zien omdat er zoveel mensen waren.

Tegen een uur of 11 waren er al veel mensen weg en heb ik nog wat dans kunnen zien.

28-3-2017 Nyepi

Neyepi of beter bekend als silence day is de eerste dag van het nieuwe jaar. Het heet silence day omdat je vandaag eigenlijk moet besteden om de hele dag te bidden. Je mag op silence day niet werken, geen stroom gebruiken en het terrein niet verlaten. Vanaf 28 maart is hier in Bali het jaar 1939 begonnen. Ze lopen wat achter met de jaartelling omdat de saka kalender later is begonnen dan de christelijke kalender. Ze hebben hier wel 12 maanden en elke maand heeft 30 dagen en dat heeft weer te maken met de maan. Wat dus betekend dat een jaar in Bali 360 dagen heeft. Dus ooit moeten de kalenders van Bali en de christelijke kalender weer bij elkaar komen. Dit zal echter nog wel een aantal jaar kosten denk ik zo.

Alle vrijwilligers waren door de founders, de mensen die het Slukat hebben opgericht, uitgenodigd voor de lunch en diner. Dus om half 1 naar het huis van de founders gegaan om te lunchen. Eerst heeft de man verteld hoe hij op het idee is gekomen om het Slukat learning centre op te richten:

De founders komen uit Java. De man heeft gestudeerd in Amerika en heeft later een dochter gekregen. Buitenom dat beide founders uit Java komen, hadden ze niet zoveel met het eiland. Ze kwamen vaak in Bali en hadden plannen om daar van hun pensioen te genieten. Dus bouwde hij een Bali een traditionele hut om daar te kunnen wonen. Daarnaast bouwde hij een bibliotheek voor alle boeken die hij graag zou willen lezen. Vervolgens bouwde hij nog een hut voor zijn dochter. Hij legde een prachtige tuin aan zodat hij kon genieten van de natuur vanuit zijn huis. Maar hij merkte ook dat de kinderen hier niks hadden. Ze bedelden voor geld en hadden slechts een kleine kans op een goede toekomst. Toen had hij bedacht dat hij liever iets voor de mensen hier wou betekenen dan zijn pensioen hier slijten. Daarom richtte hij in 2007 het Slukat learning centre op. Hij heeft contact gezocht met een Amerikaans gezin dat hij kende van vroeger. Zij konden scholen oprichten en hebben daarbij geholpen. Zo werden zij de co-founders van het Slukat. Het begon allemaal heel klein. Er was 1 klas die les kreeg in de bibliotheek dat later SLC1 werd. Naarmate de jaren verstreken en het Slukat zich meer en meer ontwikkelde werden er lokalen bij gebouwd. Ondertussen, 10 jaar later, telt het Slukat 19 klassen en draait het op vrijwilligers.

Na dat verhaal was het tijd om te eten. Typisch Balinees eten. Het was erg pittig en sommige dingen vond ik niet zo heel lekker. Het was gelukkig een buffet dus ik kon pakken wat ik wou. Ik had mijn bord behoorlijk volgeladen en zat dus ook echt vol daarna. Tot iemand tegen me zei dat het in Bali de gewoonte is om twee keer op te scheppen anders is het onbeleefd en is het een teken dat je het eten niet lekker vindt. Geweldig, ik moest dus nog een keer. Drie korreltjes rijst, kruimeltje kip, mespuntje van iets wat ik niet weet wat het is en een snufje van iets anders wat ik niet weet wat het is. Het was heel apart allemaal, ik heb het ook allemaal geprobeerd, maar er zat niet echt iets tussen waarvan ik dacht ‘WOW, dat is lekker’.

Het avondeten had wat meer lekkere dingen. Zo hadden ze crumbled egg en mie goreng. Ik had lekker veel mie goreng maar toen ik een hap nam moest ik snel een glas water achteroverslaan. Ze hadden niet gezegd dat het pittig was. Ik gelijk weer spijt dat ik zoveel heb genomen. Ik heb voor het eerst gadu gadu gegeten, dat was wel heel erg lekker.

Aan het einde van de avond hebben we nog een foto gemaakt van de groep met de founders. Daarna zijn we naar buiten gegaan om de sterren te zien. Doordat er geen stroom gebruikt mocht worden, ook geen lichten, kon je de prachtige sterren zien.